Opieka nad klaczą źrebną, czyli witamy na świecie!

Po pomyślnej akcji porodowej (pobraniu siary przez źrebaka, wydaleniu łożyska oraz imprintingu), nadchodzi czas, kiedy hodowca musi szczególnie zająć się klaczą-matką i jej źrebięciem. Jego zadaniem jest dobranie diety tak, żeby zapewnić matce i  źrebięciu odpowiednią ilość składników odżywczych. 

Matka w okresie laktacji traci wiele cennych minerałów wraz z mlekiem. Źrebak przez pierwsze dwa tygodnie życia pije około 5 litrów mleka, więc klacz nie musi dostawać bardzo energetycznych pasz. Do zwiększenia ilości białka w paszy klacz (minimum 16%) powinno dojść w trzecim tygodniu życia malucha kiedy zapotrzebowanie źrebaka na mleko zaczyna rosnąć. 

Kwestią niezwykle ważną w profilaktyce chorób źrebiąt jest stała obserwacja pępka. Po uprzednim przerwaniu pępowiny i dezynfekcji pępka właściciel powinien kontynuować proces odkażania przez kolejne dni. Zwraca się wtedy szczególną uwagę na ewentualną bolesność i wilgotność tego miejsca. W przypadku wystąpienia któregoś z tych objawów bezzwłocznie udzielona powinna zostać pomoc weterynaryjna.

Harmonogram zabiegów profilaktycznych

1. - 5. dzień życia - dezynfekcja pępka

1. - 14. dzień życia - podawanie preparatów żelazowych (w wypadku anemii u klaczy)

2. miesiąc - odrobaczanie

3. miesiąc - rozczyszczanie

4. miesiąc - odrobaczanie + rozczyszczanie + szczepienie tężec/grypa

5. miesiąc - szczepienie tężec/grypa

6. miesiąc - odrobaczanie + rozczyszczanie

8. miesiąc - rozczyszczanie

10. miesiąc - odrobaczanie + rozczyszczanie

11. miesiąc - szczepienie tężec/ grypa

Wymogi stajni

Jeżeli chcemy trzymać konia we własnej stajni przy domu, musimy wcześniej dokładnie wszystko rozplanować. Stajnia nie musi być idealna ani typowa, ale musi spełniać podstawowe warunki oraz być bezpieczna i wygodna dla naszego konia.

Wymogi stajni:

• Podwójne drzwi - otwarta górna połowa drzwi pozwala koniowi wyglądać na zewnątrz. Powinna być zawsze otwarta dla lepszej wentylacji pomieszczenia stajni,,
• Otwierane okna - górna część okna powinna otwierać się do środka, aby wpuścić powietrze, ale nie deszcz. Szyby należy osłonić kratą.
• Zamknięcie boksu - niektóre konie potrafią otworzyć zamknięcie boksu. Zapobiega temu zabezpieczenie zamknięcia.
• Dolne zamknięcie boksu - zamknięcie umieszczone na dolnej części drzwi z łatwością otwiera się nogą; jest przydatne, gdy mamy zajęte obie ręce, a musimy wejść do boksu.
• Odpływ wody - betonowa podłoga boksu ze spadkiem w kierunku kratki ściekowej pozwoli na dobry odpływ wody i moczu.
• Kółko do wiązania - dobrze mieć je w stajni i na zewnątrz, by móc przywiązać konia. Można na nich również powiesić siatkę z sianem.
• Zwykłe lub automatyczne poidło - służy do pobierania z niego wody. Automatyczne poidło zaoszczędzi czas i pracę związaną z pojeniem konia.



Kółko do wiązania

• Żłób - można karmić konia z miski lub kubła stojącego na podłodze, ale dla konia nie jest to dobre, bezpieczne i higieniczne rozwiązanie. Najlepszy jest żłób na stałe zamontowany w boksie.

Poidło automatyczne

Żłób

Poidło

Zamknięcie boksu

Okno stajenne

Drzwi stajenne

Rodzaje derek

Derki produkowane są w różnych typach, kształtach i z różnych materiałów. Tkaniny, z których szyje się derki, mogą być naturalne (wełna, bawełna, juta) lub syntetyczne (nylon, poliester). Derki zapinane są na piersi jedną lub dwiema sprzączkami. Zsunięciu się derki przeciwdziała popręg, który opasuje grzbiet i brzuch konia. Nie jest on potrzebny przy derkach, które przytrzymywane są za pomocą grubych, szerokich pasów. Pasy naszyte są na prawej stronie derki i zapinane na jej lewej stronie, wcześniej krzyżując się pod brzuchem konia. 

Rodzaje derek:

• Derka siatkowa - zakładana jest na spocone konie i zapobiega ich przeziębieniu podczas schnięcia.
• Derka stajenna - zapewnia ciepło koniowi trzymanemu w stajni. Może być pikowana lub jutowa.
• Derka typu nowozelandzkiego - to derka przeciwdeszczowa. Zakłada się ją koniom chodzącym po pastwisku w czasie deszczowych dni.
• Derka letnia - przeważnie jest bawełniana. Utrzymuje konia w czystości podczas pokazów i w podróży.
• Derka treningowa - utrzymuje w cieple grzbiet kuca podczas zimowych przejażdżek.
• Derka typu nowozelandzkiego z kapturem - kaptur dodatkowo chroni szyję konia podczas złej pogody. 

Derka letnia

Derka siatkowa

Derka stajenna

Derka treningowa

Derka typu nowozelandzkiego

Derka typu nowozelandzkiego z kapturem

Rośliny trujące

Zawsze należy sprawdzać, czy na pastwisku nie rosną rośliny trujące. Rośliny trujące należy wykopać, a następnie spalić. Jeżeli pastwisko mieści się koło ogródka należy sprawdzić, czy koń nie dosięga roślin, jak rododendron czy złotokap.

Rośliny trujące: 

• naparstnica purpurowa
• starzec zwyczajny
• szalej jadowity
• skrzyp polny
• pokrzyk wilcza jagoda
• rododendron
• złotokap zwyczajny
• cis
• orlica pospolita
• dąb (żołędzie)

żołędzie

cis

pokrzyk wilcza jagoda

naparstnica purpurowa

złotokap zwyczajny

szalej jadowity

skrzyp polny

rododendron

starzec zwyczajny

Zestaw do pielęgnacji, czyli jak klacz robi się na bóstwo.

Zabieg pielęgnacji polega na wyszczotkowaniu sierści konia, wyczesaniu grzywy i ogona, wyczyszczeniu kopyt oraz przemyciu okolic oczu, nozdrzy, pyska i odbytu. Do każdej czynności przewidziane są odpowiednie przybory, a ich właściwe używanie sprawi, że koń będzie poprawnie wyczyszczony.

Przybory do pielęgnacji:

• Szczotka ryżowa - ma sztywne włosie; używana jest do usuwania zaschniętego błota.
• Szczotka włosiana - ma krótkie włosie; służy do usuwania kurzu i tłustych plam ze skóry i sierści.
• Plastikowe lub gumowe zgrzebło - służy do usuwania błota, pojedynczych, luźnych włosów i plam z sierści.
• Metalowe zgrzebło - służy do oczyszczania z brudu i kurzu szczotki włosianej.
• Kopystka - służy do usuwania nagromadzonej ziemi i kamieni spod kopyt; kopystki mogą mieć dołączoną krótką szczotkę.
• Szczotka plastikowa- którą przed użyciem należy zmoczyć, służy do układania grzywy i ogona dla ładnego, końcowego efektu.
• Grzebień lub do grzywy - służy głównie do przerywania grzywy i ogona, wyczesywania ich oraz rozdzielania splątanych włosów przed zaplataniem.
• Szczotka do grzywy - służy do rozczesywania grzywy oraz ogona.
• Olej lub smar do kopyt - jest nakładany na róg kopytowy za pomocą pędzla, by dodać koniowi urody przy specjalnych okazjach.
• Dwie gąbki - jedna z gąbek służy do przecierania nozdrzy, oczu i pyska, a druga do przemywania okolic odbytu.
• Ściereczka - jest przydatna do usuwania drobin pyłu lub kurzu. Używamy jej na zakończenie zabiegów pielęgnacyjnych.

Kopystka

Ściereczki

Zgrzebło gumowe

Zgrzebło plastikowe

Zgrzebło metalowe

Szczotka do grzywy

Szczotka plastikowa

Smar do kopyt

Szczotka ryżowa

Gąbki

Grzebień do grzywy

Marchewka czy siano?

Pokarm koni jest podzielony na dwa rodzaje. Są to pasze objętościowe oraz treściwe. Do pasz objętościowych zaliczamy m.in. trawę i siano, które są podstawą diety koni.

Rodzaje pasz treściwych to:

• Owies - powoduje on nadmierną pobudliwość koni
• Jęczmień - można nim zastąpić owies
• Granulat - konie chętnie go jedzą
• Mieszanka gruboziarnista - tak jak granulat konie z chęcią ją zjadają
• Otręby pszenne - stosowane są jako składnik meszu
• Płatki kukurydziane - należy je ograniczyć do małych ilości
• Suszone wysłodki buraczane - przed podaniem należy je namoczyć (jeżeli są w granulacie to nie trzeba)
• Sieczka (pocięta słoma i siano) - można z nią podawać pasze treściwe. Wtedy koń wolniej je i lepiej przegryza.

Granulat

Jęczmień

Opakowanie przykładowej mieszanki gruboziarnistej

Sieczka

Owies

Płatki kukurydziane

Otręby pszenne

Wysłodki buraczane w granulacie

Obecnie nasza klacz karmiona jest przede wszystkim sianem i trawą, wieczorami przyrządzamy jej sieczkę. Ten ostatni pokarm stosuje się zazwyczaj wtedy, gdy klacz jest w ostatnim stadium ciąży i w okresie poporodowym.

Opieka nad klaczą źrebną

Na pewno wielu właścicieli klaczy źrebnych chciałoby dla nich jak najlepiej, więc tym razem wpis będzie o opiece nad źrebną klaczą i o objawach zbliżającego się porodu.

OPIEKA NAD KLACZĄ
Ważne jest zapewnienie klaczy prawidłowej diety oraz odpowiednich warunków bytowania - czystej, dobrze wentylowanej stajni oraz dostępu do pastwisk. Należy także zapewnić jej dużą dawkę ruchu, ponieważ zdrowe i silne klacze łatwiej i lepiej zniosą poród, a także wytworzą lepszą siarę i mleko. Najlepiej, aby klacz codziennie przebywała na pastwisku. Dla zdrowia klaczy i jej potomstwa istotne jest regularne szczepienie i odrobaczanie. Nie należy tego robić jednak w pierwszych trzech miesiącach i w ostatnim miesiącu ciąży. Zalecane jest dwukrotne odrobaczanie. Pierwsza część ciąży to okres standardowego żywienia. W ostatnich 3-4 miesiącach klacz potrzebuje większej ilości składników energetycznych. Zwiększa się także potrzebowanie na węglowodany, kwasy tłuszczowe oraz białka, witaminy i minerały potrzebne do optymalnego wzrostu źrebięcia oraz do produkcji mleka. Na 2 tygodnie przed porodem należy ograniczyć ilość paszy treściwej, a w dzień porodu (jeżeli jest nam znany) ograniczyć ją do symbolicznej garstki.

OBJAWY ZBLIŻAJĄCEGO SIĘ PORODU

 Podstawowe objawy, dzięki którym będziemy w stanie przygotować klacz do porodu:

• Zmiany dotyczące wymienia - wymię rozwinie się w ostatnim miesiącu ciąży, lecz znaczne pęcznienie oraz ukazanie się charakterystycznej woskowej wydzieliny i kapiącego mleka świadczy, że źrebak pojawi się już za kilka dni, bądź za kilka godzin. (Megi mleko kapało już kilka godzin przed akcją porodową)
• Opuszczenie brzucha -  w jedenastym miesiącu możemy zaobserwować, że brzuch znajduje się niżej niż normalnie. Jest to normalny objaw spowodowany rozluźnieniem wiązadeł.
• Rozpulchnienie błon śluzowych, pochwy i sromu.
• Niepokój, rozglądanie się po boksie - są to objawy pierwszej fazy porodu. Warto zadbać o to, by w boksie była duża ilość słomy oraz by był on zdezynfekowany. Pamiętajmy, że klacze przeważnie rodzą w nocy lub nad ranem. Aż 70% porodów odbywa się pomiędzy godziną 19 a 24, a 25% pomiędzy 5 a 7 rano. (Migotka urodziła się około godziny 19)

  

  Brzuch Megi miesiąc przed porodem